Zabawki muzyczne i prawdziwe instrumenty dla dzieci

Trochę nauki

Zacznijmy od zadania sobie pytania, jakie cechy mogą być kształtowane w dziecku poprzez ćwiczenia gry np. na gitarze lub pianinie. Badania przeprowadzone na Brown University wykazały, że aktywne tworzenie nie tylko dźwięków, ale w ogóle czynności artystyczne oraz twórcze, mają długotrwały wpływ na umysł. Im wcześniej maluch zaczyna muzykować, tym więcej pozytywnych skutków w przyszłości. Gra na instrumentach wpływa na rejony mózgu odpowiedzialne za koordynację, koncentrację, cierpliwość, wytrwałość, a nawet pewność siebie. Oczywiście musi temu towarzyszyć odpowiednie podejście ze strony rodziców.

Zabawki muzyczne kojarzą się często z hałasem, jednak przy odpowiednim podejściu nawet gra na bębenkach czy cymbałkach może się odbywać w skupieniu. Co więcej, wiele badań wskazuje na pozytywne działanie muzyki na dzieci z ADHD. Zaczynając muzyczne zajęcia od 18 miesiąca, a lekcje gry między 5 a 7 rokiem życia malucha z ADHD, można zwiększyć jego koncentrację, chęć do nauki oraz przyczynić się do jego uspokojenia. Ponadto gra na instrumentach poprawia koordynację oko-ręka, a wraz z postępami w nauce zwiększa się umiejętność logicznego myślenia oraz obserwowania przyczynowo-skutkowych następstw działań.

Instrumenty dla dzieci a zabawki muzyczne

Instrument muzyczny może mieć taką formę oraz wygląd, że będzie kojarzyć się dziecku z zabawą. Cymbałki mogą zachęcać do gry kolorami, a grzechotki z bajecznymi rysunkami będzie również wywoływał dobre skojarzenia. Jednak nie każda zabawka może pełnić rolę instrumentu. Na początku trzeba dokonać rozróżnienia między zabawkami muzycznymi które jedynie wydają nagrane wcześniej dźwięki, a takimi które angażują aktywnie malucha do tworzenia muzyki samemu.

Te drugie mają wpływ na więcej sfer rozwoju dziecka. Mocniej i na dłużej angażują uwagę oraz wyzwalają w maluchu pasję do muzyki, kształtując przy okazji słuch muzyczny. W sklepach muzycznych coraz częściej można znaleźć instrumenty dla dzieci, jednak samodzielna nauka gry na nich może sprawiać najmłodszym problemy. Dlatego warto rozważyć lekcje gry. Z kolei zabawki muzyczne dla dziecka są tak zaprojektowane, aby nie tylko przyjemnie się na nie patrzyło, ale żeby korzystanie z nich bezproblemowe, a dźwięki przy ich pomocy wydawane miały przyjemny dla malucha ton.

Jeszcze więcej nauki

Wpływ jaki instrumenty muzyczne mają na najmłodszych interesuje coraz szersze grono badaczy. Naukowcy z Uniwersytetów Wisconsin i California wykazali w swoim doświadczeniu, że dzieci które przez pół roku grały na pianinie, moją o prawie 35% procent lepsze wyniki w testach inteligencji od dzieci które przez ten sam czas chodziły na zajęcia informatyczne.

Bardziej szczegółowi w swoich badaniach byli naukowcy z Harvard Medical School. Przez 15 miesięcy obserwowali dzieci grające na instrumentach gdzie konieczne było zaangażowanie obu rąk. Na podstawie tomografii komputerowej przeprowadzonej przed i po doświadczeniu, zauważyli że dzieci które grały przynajmniej 2,5 godziny dziennie, objętość ciała modzelowatego. Inne badania z kolei wykazały, że osoby grające od lat, posiadają więcej istoty szarej w rejonach mózgu odpowiedzialnych za słyszenie, widzenie, kontrolę oraz wykonywanie. Co prawda dotyczy to głównie profesjonalnych muzyków, ale nie ma lepszego czasu na rozpoczęcie swojej przygody z muzyką, niż wczesne lata dzieciństwa.

Im wcześniej, tym lepiej

Przyzwyczajać dziecko do muzyki można od najwcześniejszych miesięcy życia. Wybierając żłobek czy przedszkole zwracaj uwagę również na ofertę zajęć muzycznych. Obok przedszkoli językowych coraz popularniejsze stają się również profilowane w stronę muzyki, często łączone z pedagogiką Montessori.

Specjalnie przeszkoleni opiekunowie nie tylko prowadzą w nich zajęcia podczas których maluchy mogą rozpocząć swoją przygodę z instrumentami, ale co ważne, dzieciaki oswajają się z dźwiękami i tworzeniem ich, oraz nabierają zapału do dalszej nauki gry. Grę nauki na instrumencie warto zacząć jak najwcześniej, najlepiej między 3 a 6 rokiem życia, kiedy dziecko jest najbardziej chłonne na nowe doświadczenia oraz wiedzę. W tym czasie mózg rozwija się najintensywniej.

Nauka gry na instrumencie ma z naukowego punktu widzenia przewagę nad samym słuchaniem muzyki, ponieważ angażuje praktycznie wszystkie partie mózgu. Wspiera prawą półkulę odpowiedzialną za działania kreatywne, emocjonalne oraz zdolności muzyczne, ale nie pozostaje bez wpływu na bardziej analityczną lewą, która odpowiada za logikę, proces rozumowania czy programowanie motoryczne. Mitem za to jest tzw. “Efekt Mozarta”. Wzrost IQ wyłącznie dzięki słuchaniu muzyki można włożyć między bajki. Największy wpływ na rozwój mózgu ma aktywne tworzenie dźwięków.

Pierwszy instrument

18 miesiąc życia dziecka jest przełomowy. To wtedy niemowlaki są w stanie skupić uwagę na zabawie czerpiąc z niej jednocześnie przyjemność. Zaczyna się coraz bardziej świadome odkrywanie otaczającej malucha rzeczywistości. Już wtedy można zacząć podsuwać dziecku pierwsze instrumenty. Najlepiej sprawdzą się najprostsze w obsłudze, jak cymbałki, grzechotki i bębenki, które zaangażują uwagę malucha i ułatwią mu odkrywanie świata dźwięków na własną rękę.

Warto już wtedy zacząć dawać pociechom coraz więcej swobody, oczywiście kontrolując z boku aby nie zrobiło sobie krzywdy. Instrumenty nadają się do tego idealnie. Dają poczucie sprawności, a jednocześnie zachęcają do dalszego odkrywania.

Oprócz intensywnego rozwijania koordynacji, uczą również uzyskiwania dźwięków o różnym natężeniu w zależności od użytej w to siły. Ciekawą dla dziecka w tym wieku zabawką może być również mikrofon, który nagrywa dźwięki. Sprawdzi się nie tylko do nagrywania piosenek, ale przede wszystkim będzie idealną pomocą w składaniu pierwszych słów oraz nauki składania sylab. Ważne, aby instrument dla dziecka był trwały i nie rozpadł się przy mocniejszym uderzeniu.

Warto również zwrócić uwagę aby nie miały drobnych, łatwych do połknięcia elementów. Oprócz cymbałek, grzechotek, bębenków, czy mikrofonów, zainteresować malucha mogą również tamburynki, kołatki, klawesyny, trójkąty, talerze oraz dzwonki, czyli wszystko co wydaje ładne dźwięki, a przy tym pozwala dziecku wyładować energię w kreatywny sposób.

Zajęcia muzyczne dla najmłodszych

Muzyka jest fascynująca, tak samo jak jej tworzenie. Jednak każdy kto ma dzieci wie, jak trudno utrzymać ich uwagę na jednej czynności. Dlatego aby odpowiednio zachęcić malucha do odkrywania świata nutek i melodii, warto zapisać je do przedszkola z zajęciami muzycznymi. Umuzykalnianie można tak naprawdę od wczesnych miesięcy życia. Nawet niemowlęta mogą czerpać korzyści z tego typu zajęć i przy okazji świetnie się bawić.

Coraz więcej żłobków i przedszkoli wprowadza umuzykalnianie do swojego programu, wychodząc z założenia, że od momentu narodzin dzieci są predysponowane do muzykalności, w podobnym stopniu co do mówienia, czy chodzenia. Zajęcia odbywają się zarówno z użyciem instrumentów dla dzieci, jak też bez nich. Często skupiają się na kształtowaniu poczucia rytmu poprzez ruch, wspólnym śpiewaniu w różnym tempie i skalach, czy muzykowaniu z użyciem prostych instrumentów muzycznych dla dzieci. Znane od pokoleń zabawy jak “Baba Jaga patrzy”, “Mało nas do pieczenia chleba”, czy muzyczne opowiadania w których naśladuje się dźwięki, wyrabiają w dziecku poczucie rytmu oraz uczą reagowania na nie. Poprzez atrakcyjną formę takich aktywności, maluchy chętniej biorą udział w umuzykalnianiu, co w znaczącym stopniu przekłada się zarówno na ich rozwój muzyczny jak i ogólny.

Teoria profesora E. E. Gordona

Poszukując zajęć muzycznych dla dzieci, w pewnym momencie na pewno natkniesz się na oferty zajęć z użyciem metody Edwina E. Gordona. E. E. Gordon jest amerykańskim naukowcem, psychologiem muzyki, a także muzykiem jazzowym. Bazując na wielu badaniach, a także własnym doświadczeniu opracował koncepcję edukacji muzycznej od najmłodszych lat. Podkreśla rolę osłuchiwania się z piosenkami z każdego gatunku - nie tylko tymi dla dzieci - co pozwala na wykształcenie się wrażliwości muzycznej jeszcze przez rozpoczęciem zajęć w przedszkolu.

Powinny się w to wliczać muzyka klasyczna, jazz, rock, a nawet etniczna. Oczywiście nie powinno się malucha rzucać od razu na głęboką wodę, dlatego warto zacząć od rymowanek, kołysanek, czy nuconych melodii, z czasem odtwarzając dziecku coraz bardziej skomplikowane motywy. Ważne jest, aby nasza pociecha miała przy tym swobodę w wyrażaniu emocji towarzyszących słuchaniu muzyki.

Cenne jest również doświadczanie muzyki na żywo, zarówno grając dziecku, ale też chadzając z nim na koncerty. Od słuchania przechodzi się do naśladowania dźwięków oraz prób ich komponowania. Wraz z rozwojem, dziecko mające stały kontakt z muzyką zaczyna coraz lepiej rozpoznawać metrum, zmiany tonacji, czy odróżniać skale. Niezbędne do tych celów są zabawki muzyczne dla dziecka. Kolorowe, atrakcyjne, angażujące do poznawania barwnego świata muzyki.

Zachęcaj, ale nie zmuszaj

Uwaga dziecka może łatwo ulec rozproszeniu. Zwłaszcza jeśli z wykonywanej czynności nie płynie natychmiastowa gratyfikacja. Dlatego tak trudne może był zachęcenie go nie tyle do rozpoczęcia, co kontynuowania nauki gry na instrumencie. Zaczyna się entuzjazmem, jednak gdy okazuje się, że na efekty trzeba poczekać nieco dłużej, przy okazji poświęcając długie godziny na ćwiczenia.

Wielu rodziców na prośby swojej pociechy o zaprzestanie lekcji reaguje skrajnie. Jedni poddają się prośbom, tymczasem inni tym mocniej naciskają na kontynuowanie nauki. Żadna z postaw nie przyniesie korzyści dziecku.

• Po pierwsze pozwól dziecku wybrać instrument na którym chciałby grać.
• Jak to tylko możliwe, słuchaj razem z nim muzyki na żywo, a także odwiedzajcie szkołę muzyczną, żeby przekonać się jak wygląda trening gry na instrumencie.
• Nie zasypuj malucha górą zabawek muzycznych, a stopniowo pokazuj mu różne.
• Obserwuj jak na nie reaguje, które lubi najbardziej a także jak wygląda jego samodzielna zabawa nimi.

Istnieje wiele strategii motywowania dziecka do nauki. Jedną z nich jest metoda “kija i marchewki”. Polega ona na nagradzaniu dziecka bezpośrednio po wykonanej pracy. Wliczają się w to nie tylko nagrody rzeczowe, ale również pochwały słowne. Chwaląc dziecko za postępy które robi w nauce gry na instrumencie, warto docenić jego rzeczywisty rozwój. Wskazać co konkretnie poprawiło się w jego technice i podsumować to własnymi odczuciami (jak duma). Podkreślaj przy tym, że nie tylko gra np. na gitarze, ale jest przede wszystkim “gitarzystą” lub “gitarzystką”. Jest to o tyle ważne, że wzbudza w maluchu więź z daną grupą społeczną. Poczucie te można dodatkowo podsycać chodząc z małym muzykantem na warsztaty muzyczne dla dzieci, ale również zachęcać je do brania w nich czynnego udziału.

W każdym treningu, również tym muzycznym niezwykle ważna jest regularność. Aby wzbudzić w dziecku nawyk ćwiczeń, można połączyć je innym, starszym nawykiem, na przykład zachęcać do gry na instrumencie po wieczornej bajce. Czasami również trzeba obiektywnie ocenić postępy pociechy, wskazać jego najmocniejsze strony oraz rzeczy które wymagają jeszcze pracy.

Zabawy z muzyką

Bawić się z dźwiękiem można na wiele różnych sposobów. Zachęć swojego malucha do stworzenia własnej orkiestry, gdzie razem z przyjaciółmi będą wspólnie tworzyć swoje pierwsze piosenki. Rozwinie to nie tylko poczucie rytmu twojej pociechy, ale również stworzy dobre warunki do socjalizacji.

Zachęć dziecko do wykonywania codziennych czynności z muzyką. Pozwól mu malować do swoich ulubionych piosenek, niech za pomocą kolorów spróbuje przekazać to co słyszy. Układajcie wspólnie piosenki i tańczcie do nich. Jeśli nie macie akurat weny na tworzenie nowych melodii, skorzystajcie ze starszych, dobrze wam znanych i śpiewajcie je razem, albo dodawajcie do nich swoje słowa zainspirowane tym co wydarzyło się w ciągu dni.

Układanie rymowanek na potrzeby piosenek to niezwykle kreatywne zajęcie. Kto wie, być może właśnie twoje dziecko ma do tego talent? Możecie również maszerować w rytm śpiewanych melodii, albo wymyślić swój własny układ choreograficzny. Możliwości są praktycznie nieskończone. Jedną z wielu zalet muzyki jest to jak ogromne pokłady kreatywności potrafi wzbudzać.

Instrumenty muzyczne dla dzieci otwierają przed najmłodszymi bramy do niesamowitego świata dźwięków. Nie każde musi zostać wirtuozem w przyszłości, ale wpływ jaki wczesne rozpoczęcie muzykowania ma na dalsze życie jest nieocenione. Być może nie przyczynia się do wzrostu IQ, ale z pewnością ma swój udział w wielu innych sferach funkcjonowania. Pobudza rozwój społeczny, intelektualny, motoryczny, a także emocjonalny. Z zabaw muzycznych można korzystać przy nauce literek, cyferek, a nawet obcego języka. Mogą być również częścią leczenia ADHD, czy autyzmu.

Warto również rozważyć zapisanie malucha do przedszkola z zajęciami muzycznymi, a nawet do szkoły muzycznej. Jednak decydując się na to drugie, zawsze zwracaj uwagę na potrzeby twojego syna lub córki i nie naciskaj, a rozmawiaj oraz staraj się zachęcić.